کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد در تاریخ 7 بهمن 1396 هفتادُمین نشست از سلسله نشست‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی را با موضوع مدیریت کیفیت داده از ساعت16:30 با پخش آیاتی از کلام‌الله مجید، سرود ملی و کلیپ معرفی فعالیتهای کتابخانه آغاز کرد. سخنرانان این نشست آقایان دکتر محمدجواد ارشادی، مهندس سهیل زارعی و دبیر جلسه آقای دکتر مصطفی امینی بود.
.JPG)
اهم صحبت‌های دکتر محمدجواد ارشادی
صحبت‌های من در سه بخش خواهند بود. اول به اصول و مبانی مدیریت کیفیت خواهم پرداخت. در مرحله بعد معنای کیفیت داده را بررسی خواهم کرد و در نهایت به تلفیقی از مدیریت کیفیت و کیفیت داده خواهیم رسید. در رابطه با تاريخچه مدیریت کیفیت، ابتدا به شکل "بازرسی" ظهور کرد و در سال ۱۹۲۰، کنترل کیفیت آماری معرفی شد. در سال ۱۹۷۰ کیفیت فراگیر مطرح شد و نهایتا به مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) رسیدیم. در رابطه با کیفیت داده، هرچقدر فیلدهای ما کامل‌تر پر شوند، کیفیت داده‌های ما نیز بیشتر خواهد بود.
در مراحل بهبود کیفیت داده‌ها دو روش کلی وجود دارد: (1) استراتژی داده‌محور و (2) استراتژي فرآیند محور. استراتژي داده محور بر روي خود داده ها متمركز است و استراتژي فرآيند محور بر روي فرآيندهاي مرتبط با داده تاكيد دارد.
اهم صحبت‌های دکتر مصطفی امینی
کل مطلب مدیریت کیفیت داده این است که ما می‌خواهیم قابلیت استفاده مجدد داده‌ها را از طریق انطباق و تناسب آن با مصرف و نیازهای مصرف کننده بالا ببریم. برخی به اشتباه فکر می‌کنند یکپارچه سازی داده همان کیفیت داده است. اين گونه نيست. اگرچه فعاليتهاي يكپارچه سازي داده موجب بهبود بلوغ كيفيت داده خواهد شد اما اين دو معادل هم نيستند. مديريت كيفيت داده دربرگيرنده خصيصه هايي است كه "داده" بايد در فرآيند بهبود مستمر به خود اختصاص دهد. خصيصه هايي همچون صحت داده، كامل بودن داده، سازگار بودن داده،بموقع بودن داده، معتبر بودن داده، دسترس پذير بودن داده، قابل استفاده بودن داده، يكپارچگي داده .
بنا بر تعريف ارايه شده در صفحه 451 كتاب DMBOK (ويرايش دوم) محصول موسسه DAMA ، مديريت كيفيت داده به معناي طرح¬ريزي، پياده سازي و كنترل تمام فعاليتهايي كه تكنيك هاي مديريت كيفيت داده (تكنيك هاي اصلاحي و تكنيك هاي پيشگيرانه) را براي داده ها بكار مي گيرند تا تضمين كنند كه داده ها براي مصرف (همچون مصورسازي داده يا تحليل داده يا داده كاوي و يا ساير مصرف هاي داده) مناسب هستند و نيازهاي مصرف كننده داده (همچون داده كاوها، تحليلگران داده، متخصصان هوش تجاري و ساير ذينفعان داده در درون و برون مرز سازمان) را پوشش مي دهند.
اهم صحبت‌های مهندس سهیل زارعی
شرکت Oracle به عنوان راهکاری برای حکمرانی داده بر پایه کیفیت داده، دو ابزار Oracle data quality و Oracle Master data relation management را معرفی کرده است. Master Data داده‌هایی هستند که در گزارش‌ها تاثیرگذار خواهند بود.
مهندس زارعی در ادامه، روش نصب Oracle را روی ویندوز به حضار نشان دادند. همچنین فیلمی را از محیط کار Oracle نمایش دادند و روند ارزیابی کیفیت داده و نمونه‌هایی از کاربرد ابزارهای Oracle را معرفی کردند.
جمع بندي مصطفي اميني
بطور كلي سه رويكرد بهبود كيفيت و اصلاح داده وجود دارد: (1) رويكرد خودکار ، (2) رويكرد نیم خودکار و (3) رويكرد دستی. ابزارهای Oracle كه توسط مهندس زارعي ارايه شدند جزء رویکرد خودکار محسوب می‌شوند و معمولا در موارد كاربرد دارند كه آنقدر حجم داده ها بالا باشد كه نتوانيم يا نخواهيم بطور دستي يا نيمه خودكار ،كيفيت داده را كنترل و بهبود بخشيد.
اما نكته بسيار مهم ارتباط ميان مديريت كيفيت داده و حكمراني داده مي باشد. به جرات مي توان گفت يكي از اصلي ترين دلايلي كه مديران سازمانها به فكر حكمراني كردن داده مي افتند، مسئله كيفيت داده مي باشد. به خاطر همين عده اي اشتباه مي كنند و تصور مي كنند مسئله اصلي حكمراني داده الزاما كيفيت داده است. اين برداشت يك نگاه ناقص به حكمراني داده است. ما حكمراني داده را با تاكيد بر ديسيپلين كيفيت داده انجام مي دهيم. اين سخن به اين معنا است كه مي توان حكمراني داده با تاكيد بر ساير ديسپلين هاي مديريت داده همچون مديريت فراداده، مديريت داده هاي اصلي،مديريت معماري داده ، توسعه داده، امنيت داده، انطباق و حريم خصوصي و ساير ديسيپلين ها هم داشت.
.JPG)
يك نكته مهم در خصوص در مطالب ارايه شده در جلسه امروز وجود دارد و آن اين است: درست است شركت اوراكل يكسري محصولات با عنوان Oracle Data Governance دارد اما بايد چند مطلب مهم را مدنظر داشت:
(1) موضوع حكمراني داده، يك موضوع در سطح راهبردي سازمان است. يعني از جنس نرم است و نه فناوري اطلاعات! موضوع حکمرانی داده موضوع تصمیم‌گیری و مدیریتی است.
(2) شركت اوراكل يك شركت تكنولوژي محور (Technology-Driven) است. يعني نرم افزارهايي كه به عنوان حكمراني داده معرفي كرده است در لايه راهبردي كاربرد ندارند بلكه در لايه تاكتيكي و عملياتي مورد استفاده مي شوند و صرفا پياده ساز سياستهاي تبيين شده از سطح راهبردي هستند. پس جاي محصولات اوراكل را در سطح عملياتي (Data Custodian) و يا نهايتا در سطح تاكتيكي (Data Stewardship) بايد دانست. اين در حالي است كه موضوعات مرتبط با حكمراني داده ، موضوعات تركيبي برخاسته از رهبريت (Leadership) و تكنولوژي (Technology) است.
(3) حكمراني داده و مديريت كيفيت داده در موارد زير با همديگر مرتبط هستند:
• تعيين كردن اولويت هاي كيفيت داده
• حل و فصل موضوعات قابل بحث مرتبط با كيفيت داده ها در سازمان (Data Issue)
• سياستگذاري و هدايت راهبردي برنامه هاي بهبود كيفيت داده
• تعريف كردن اصول و استراتژي كيفيت داده
• همراستا كردن تلاش هاي بهبود كيفيت داده با اولويت هاي راهبردي كسب و كار سازمان
• توسعه و نگهداري استانداردهاي مديريت كيفيت داده
• توسعه و بكارگيري سياستهاي انطباق داده ها و كيفيت داده ها
• تاسيس و راه اندازي مكانيزمهاي ارتباطي براي به اشتراك گذاري دانش ميان افرادي كه در فرآيند بهبود كيفيت داده درگير هستند
• حل و فصل تضادها و اختلاف نظرهاي ذينفعان درباره كيفيت داده
• فراهم كردن دستورالعمل ها و رهنمودهاي مديريتي براي رفع و يا تسهيل موانع درگيرشدن پرسنل در فرآيند بهبود كيفيت داده
يك نكته بسيار مهم اين است كه برنامه هاي كيفيت داده زماني موفق خواهند بود كه بخشي از برنامه حكمراني داده باشند.
در انتها شرکت‌کنندگان پرسش‌های خود را مطرح کردند و نشست مدیریت کیفیت داده در ساعت 18:30 به پایان رسید.
برای شنیدن فایل صوتی این نشست اینجا را کلیک کنید.