کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد هفتاد و هفتمین نشست علمی خود را با عنوان «بررسی زلزله احتمالی تهران» پنجشنبه 28 دی ماه 1396 ساعت 10 صبح با پخش آیاتی از کلامالله مجید، سرود ملی و کلیپ معرفی فعالیتهای کتابخانه آغاز کرد. سخنرانان این نشست، آقایان دکتر حمید نظری و دکتر مسعود مجرب و دبیر نشست آقای دکتر مهدی زارع بودند.
صحبتهای آقای دکتر مهدی زارع:
چهار سال است که هر سال در دی ماه به مناسبت زلزله بم نشستی در رابطه با زلزله برگزار میکنیم. این بار به بررسی زلزله احتمالی تهران و کاهش ریسک این زلزله، میپردازیم، این که موضوع چیست و چه میتوانیم بکنیم. نه اتفاق زلزله را دکتر نظری به گسل شمال تهران نسبت دادهاند که تقریبا هر 3500 سال یک مورد اتفاق افتاده است. نقشه ریسک مخاطرات چهارگانه نشان میدهد که مناطق مرکز به سمت جنوب و جنوب شرق تهران ریسک بالاتری دارند. اطلاعات 118 سال گذشته نشان میدهد که غرب تهران نسبت به شرق تهران لرزهخیزتر است و هیچ زلزلهای در این 118 سال مربوط به گسل شمال تهران نبوده است. در چهار سال گذشته روی گسل شمال تهران دو برج احداث شده است. خیلی از آسیبهای زلزلهها، آسیبهای غیرسازهای است. برای مثال اینکه در خانه قاب عکس را از روی دیواری که کنار آن میخوابیم برداریم و موارد این چنینی را رعایت کنیم احتمال خطر را کاهش میدهیم.
صحبتهای آقای دکتر حمیدنظری
هدف ایجاد ترس نیست بلکه میخواهیم با یک روش علمی راهکاری پیدا کنیم. برای این امر باید اول مساله را بدانیم. مسئولیت جانمایی زمینلرزهها با موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران است و تمام اخبار رسمیای که در مورد زلزله منتشر میشود و مردن میبینند و میشوند مربوط به این موسسه است. تا زمانی که روی جانمایی زمین لرزه مطالعاتی انجام نشود انتصاب آن به یک گسل خاص کار علمیای نیست. در کشورهایی مثل ایران، ایتالیا و یونان در بازه تاریخی گزارش زمینلرزههای تاریخی را تا 2000 سال داریم. اما با وجود اطلاعات تاریخی در سالهای مختلف، وضعیت یکسانی اتفاق افتاده است. بافت مسکونی ما در طول تاریخ تغییر نکرده است. زمین لرزه کسی را نمیکشد، سازهها و رفتار خود ماست که باعث کشتار میشود. ایران از لحاظ جایگاه مخاطرهای در رتبه سوم یا چهارم دنیا است. امروزه مسائلی مانند خشکسالی برای ما خطرناکتر از زلزله است، اما در زمینه زلزله هم آمار ایران تاثیر قابل توجهی روی آمار جهانی دارد. مسئله اینجاست که ارزش علم و پژوهش را در کشور نمیدانیم. توجه به کار بنیادی و علمی هزینهاش به مراتب کمتر از خسارات بعد از حادثه است. خساراتی که تاثیر روانی زلزله برای افراد آسیبدیده دارد به هیچ شکلی قابل اندازهگیری و جبران نیست.
صحبتهای آقای دکتر مسعود مجرب
یکی از کارهایی که میشود برای کاهش آسیبپذیری در برابر زلزله انجام داد، تهیه نقشههای بلند مدت خطر است. موضوع ما سامانههای هشدار پیشهنگام است. هشدار پیشهنگام این است که تا زمانی که امواج مخرب زلزله به ما برسد کارهایی انجام دهیم. برای صادر کردن هشدار به یک دستگاه لرزهنگار و سیستم پردازشگر مرکزی و سیستم هشدار احتیاج داریم. از زمانی که زلزله اتفاق میافتد تا زمانی که امواج مخرب به سطح زمین برسد حدود 12 ثانیه برای هشدار وقت داریم. در این مدت زمان میتوانیم سیستمهای لازم را خاموش کنیم. شیرهای گاز الکترونیکی و شیرهای آب را ببندیم. مدیران بحران را مطلع کنیم. آماده باش به آتش نشانی بدهیم. اما هشدار به مردم در این زمان به نظر امکانپذیر نیست. در حال حاضر تنها در ژاپن سیستمهای هشدار به مردم وجود دارد. اینکه راهاندازی چنین سیستمی چقدر میتواند مفید باشد و به لحاظ هزینه به صرفه است یا نه، تحقیقات نشان میدهد که هزینه این سیستم به مراتب کمتر از یک مخزن آبفای تهران است. سطوح هشدار در چهار گروه طبقهبندی شده است 1. کاربران محدود حوزه بحران. 2. شریانهای حیاتی مثل مترو، پالایشگاهها، شرکت گاز. 3. اتاقهای عمل، بیمارستانها، مهدکودکها و آسانسورها. 4. در نهایت مردم.
در انتهای هر سخنرانی پرسش و پاسخ انجام شد.
نشست در ساعت 12 به پایان رسید.
رای شنیدن فایل صوتی این نشست اینجا را کلیک کنید.