کتابخانه عمومی حسینیهی ارشاد از سال 1392 سلسله نشستهایی علمی به منظور عمومیسازی علوم تخصصی برای ارتقاء همه مردم برگزار میکند. بیستمین نشست علمی با عنوان "بررسی بحران آب در ایران" در روز30 مرداد 1393 از ساعت 9 تا 13:30پس از پخش آیاتی از قرآن کریم آغاز شد. جناب آقای دکتر مهدی زارع دبیر اجرایی برنامه پس از بیان توضیحاتی در مورد فعالیتهای کتابخانهی عمومی حسینیهی ارشاد؛ مفهوم "بحران آب" را اینگونه توضیح دادند: بحران آب به این معنی است که یا در حال حاضر منابع آبی کافی برای مصرف کشور در اختیار نداریم و یا در آینده نخواهیم داشت، و نیز مسأله کمبود آب به تنهایی مطرح نیست بلکه این موضوع مشکلاتی چون مهاجرت، ناهنجاریهای اجتماعی، جنگ و پیامدهای زیست محیطی را هم به همراه میآورد. ایشان خود را یکی از طرفداران انتقال پایتخت دانست و یکی از دلایلشان توجه به موضوع آب بود. جناب آقای دکتر مهدی میرزایی عضو هیأت علمی گروه عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، با موضوع "رویکردهای مناسب برای مدیریت منابع آب ایران" به انجام پژوهشی برای بررسی شرایط آبی استان های کشور اشاره کردند که مشخص شد که استان سیستان و بلوچستان کمترین سرانه آب مصرفی را دارد. مشکلاتی همچون افزایش مصرف به دلیل افزایش جمعیت، افزایش سطح زیرکشت و عدم کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی و عدم وجود مدیریت مناسب آب، مشکلات منابع آب در ایران است و بحث تغییر اقلیم در کشور باعث شده که 50 سال پیش در ایستگاه ارومیه بیش از 400 میلیمتر بارش داشتیم در حالی که الآن این عدد به بیش از 200 میلیمتر رسیده است. ولی در مقابل میزان بارش در تهران چند میلیمتر زیادتر شده است. جناب آقای مهندس میرزایی با انتقاد از اینکه در ایران چیزی به نام استراتژی نداریم و افزود: اگر به طبیعت احترام نگذاریم، وادار به احتراممان میکند. جناب آقای علی کبیری جهان آبادی؛ با "موضوع مدیریت تطبیقی منابع آب در ایران" به سخنرانی پرداخت: در منطقه آمریکای شمالی بیش از 20 درصد منابع آب شیرین دنیا وجود دارد و آنها از این بابت نگرانی ندارند، اما در ایران به دلیل کمبود منابع آب شیرین، باید ارزش آب بسیار بالا باشد که اینطور نیست. مدیریت تطبیقی منابع آب این امکان را می دهد که در حوزهی بزرگتری بحران آب را کنترل کنیم. روشهای غیرسازهای کاهش ریسک سدها یکی از روشهای مدیریتی است. در بخش دیگری از این نشست، احمد طبائی، کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی با بیان این که بخش کشاورزی در کشور ما، مصرف کننده اصلی آب است گفت: اگر کشوری تا 40 درصد از منابع آبی تجدیدشونده خود را مصرف کند هیچ مشکلی نخواهد داشت. حداکثر مجاز برای برداشت از منابع آبی تجدیدشونده 50 درصد است، اما هم اکنون کشور ما در حدود 80 درصد از این منابع خود را مصرف می کند که این یعنی "نزدیک شدن به فاجعه". سرکار خانم دکتر قهرودی، استاد دانشگاه شهید بهشتی با موضوع "سیلاب و آب"، دیگر سخنران این نشست بود و با بیان این که ایران 13 سال است که درگیر خشکسالی است، کمبود آب را موضوعی جهانی دانست و افزود: در سال 90 سرانه مصرف هر نفر 2000 متر مکعب بود که در سال 2025 به 816 متر مکعب خواهد رسید. ایران کشوری خشک و در کنار آن کوهستانی است. این کشور دورههایی داشته که در آن یخچالهای طبیعی بسیاری به وجود آمدهاند و آخرین این دورهها به 12000 سال پیش برمیگردد. بسیاری از منابع آبهای زیرزمینی ما از همین دورهها به جا ماندهاند. اگر نقشه شهرهای قدیمی ایران را با نقشه یخچالها تطبیق دهیم میبینیم که همه این شهرها در پای این یخچالها به وجود آمدهاند. و تمام ذخایری که در طول 12000 سال جمع شده است را در این چند سال مصرف کردهایم. در ادامه این نشست، مهندس محمد درویش، مدیر کل آموزش همگانی سازمان حفاظت محیط زیست که موضوع سخنرانی ایشان "بررسی بحران آب در ایران" بود؛ 6 چالش سدسازی به روایت کمیسیون جهانی سدها را چنین ذکر کرد: 1- هزینههای خانمان برانداز سدها ؛ 2- افزایش انتشار گازهای گلخانهای توسط سدها ؛3- عملکرد اقتصادی ضعیف آنها ؛4- ناکامی در تحقق منافع پیشبینی نشده ؛ 5- تعصب ورزی نسبت به سدهای بزرگ و 6- قائل نشدن اهمیت یکسان برای راهحلهایی که وجود دارد. 70 میلیون انسان درجهان به دلیل سدسازی، سکونتگاه خود را از دست دادهاند و ایران به دلیل این که سومین کشور سدساز دنیاست، بنابراین تخریب سکونتگاههای انسانی در آن باید بیشتر از متوسط جهان باشد. امسال آتش سوزی در جنگلهای کشور افزایش پیدا کرده و طی 5 ماه نخست امسال، 51 مورد آتشسوزی رُخ داده است به این دلیل که وسایل اطفای حریق هوایی نداریم چون هزینه خرید و نگهداری آن وجود ندارد. آیا واقعاً پول خرید این دستگاهها را نداریم وقتی پول برای ساخت گرانترین سازههای جهان را داریم؟ جناب آقای مهندس رضایی با موضوع "استفاده از آب شور" ؛ اطلاعاتی را در اختیار مخاطبان قرار دادند: یکی از منابع قوی موجود در بحث آب، "آب شور" است، چه آب شور داخلی و چه منابعِ آبِ ساحلی و باید به عنوان یک پایلوت به آن نگاه کنیم. آبهای شور ما را میتوانند از این بحران نجات دهند. به علت عرض جغرافیایی زیاد ایران، بحث تبخیر و تعرق زیاد است و یک صد برابر بارش، تبخیر و تعرق داریم. ما بلاشک در آینده با بحران منابع آب روبرو هستیم و بهرحال یکی از گزینههای ما استفاده از آب شور است. آب شور را هم میتوان به صورت مستقیم هم به صورت غیرمستقیم استفاده کرد. منظور از مستقیم، استفاده آن در کشاورزی نیست ولی میتوان آب شور را تصفیه کرد و با یک مقدار آبِ شور مخلوط کرد و سپس در کشاورزی از آن استفاده کرد، همان کاری که در استان کرمان انجام میدهند. امروزه روش های شیرینسازی آب شور که از نظر انرژی و هزینه کم مصرف هست ایجاد شده است. مصارف آب شور در صنعت و معدن بسیار است و باید آبهای شور را به آن سمت هدایت کنیم. در بخش پایانی، برنامه پرسش و پاسخ با حضور سخنرانان و مخاطبان در این نشست علمی برگزار شد و حاضران از "نمایشگاه آب" با 150 عنوان کتاب بازدید نمودند؛ این جلسه ساعت 13:30 پایان یافت. موضوع بیست و یکمین نشست علمی کتابخانهی عمومی حسینیهی ارشاد متعاقباً اعلام میگردد.
|