ملیحه درخوش در همایش «انسان و اطلاعات» تأکید کرد: مجهز شدن كتابخانه ها به خدمات بافت آگاه باعث مي شود که آنها بدون محدودیت زمان و مکان، نیاز اطلاعاتی كاربران خود را برآورده سازند.

به گزارش خبرنگار لیزنا، پس از استراحت کوتاهی برای نماز و نهار، همایش با ارائه مقاله «نظام های بافت آگاه: مفهوم، کارکردها و کاربردهای آن در کتابخانه های دیجیتال» نوشته عباس رجبي، کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد؛ متینه السادات معین آزاد طهرانی، کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی تهران و مليحه درخوش، دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه یافت.

مجهز شدن كتابخانه ها به خدمات بافت آگاه باعث مي شود که آنها بدون محدودیت زمان و مکان، نیاز اطلاعاتی كاربران خود را برآورده سازند

ملیحه درخوش گفت: از جمله مکان‌هایی که نظام‌های خدمات بافت آگاه می تواند بسیار مفید واقع شوند، کتابخانه ها هستند. هدف از این پژوهش، دست یافتن به تعریفی منسجم از نظام هاي بافت آگاه و كاربردهاي آن به ویژه در کتابخانه های دیجیتال است.

وی افزود: این پژوهش به صورت مروري و با استفاده از روش كتابخانه اي و جستجوي مقالات و کتاب هاي الکترونيکي در وبگاه ها و پايگاه هاي اطلاعاتي مربوط و اطلاعات آن از مطالعه اين منابع انجام شده است.

وی ادامه داد: يافته هاي بررسي ما نشان مي دهد خدمات بافت آگاه در كتابخانه هاي ديجيتالي، با شناخت شرايط خاص هر كاربر مانند مشخصات و ويژگي‌هاي فردي، موقعيت زماني، مكاني و جمع آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات وي مي تواند به ارائه خدمات هوشمند و مناسب بپردازد.

ملیحه درخوش در پایان تصریح کرد: كتابخانه هاي ديجيتال، همواره در حال تحول و حركت رو به جلو هستند و بايد بتوانند خود را با تغييرات مداوم هماهنگ كنند. مجهز شدن كتابخانه ها به خدمات بافت آگاه باعث مي شود که آنها بدون محدودیت زمان و مکان، به بهترین نحو، نیاز اطلاعاتی كاربران خود را برآورده سازند.

در ادامه، پژوهش «تأثیر عوامل فردی بر رفتار اطلاع‌یابی سلامت بیماران دیابتی شهر اصفهان» نوشتۀ آناسیک لاله‌زاریان، دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع­رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ فیروزه زارع فراشبندی، استادیار کتابداری و اطلاع­رسانی پزشکی مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ علی­رضا رحیمی، مربی کتابداری و اطلاع­رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و اکبر حسن­زاده، مربی آمار حیاتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ به دلیل عدم حضور نگارندگان مقاله توسط نمایندۀ ایشان، مهناز عابدی، دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ارائه شد.

با بررسی عوامل تأثیرگذار بر رفتار جستجوی اطلاعات سلامت بیماران می‌توان اطلاعات مورد نیاز آنان را با صرف کم‌ترین زمان به آنان منتقل کرد

وی گفت: ویژگی‌های فردی بیمار مؤثر بر رفتار اطلاع‌یابی سلامت وی است و نقش بسیار مهمی در تبیین نابرابری‌های موجود در عواملی چون دسترسی، جستجو و پردازش اطلاعات توسط انواع گروههای موجود در جامعه دارد.

عابدی افزود: هدف پژوهش ما بررسی تأثیر عوامل فردی بر رفتار اطلاع‌یابی سلامت بیماران دیابتی شهر اصفهان بود که تا کنون بررسی در مورد این موضوع در ایران صورت نگرفته است و نتایج آن می­تواند منجر به سیاستگذاری و برنامه­ریزی دولت و سازمان­های ارائه­ کننده خدمات سلامت ایران جهت اطلاع­رسانی سلامت مناسب به بیماران دیابتی شود. همچنین این بیماران و خانواده آنان نیز از نتایج این پژوهش بهره­مند خواهند شد.

وی تصریح کرد: جامعه پژوهش که به روش پیمایشی انجام شد؛ شامل کلیه بیماران دیابتی تحت درمان در 10 مرکز درمانی تحت نظارت معاونت درمان استان اصفهان بوده است (6426 نفر). حجم نمونه با روش تصادفی طبقه‌ای غیردرصدی حداقل 362 نفر به‌دست آمد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بر اساس پرسشنامه لانگو 2010بوده است. نتایج این پژوهش نشان داد که بین مؤلفه رفتار در جستجوی اطلاعات بین زنان و مردان تفاوت معناداری وجود دارد و بین سطح تحصیلات با همه مؤلفه­های رفتار اطلاع‌یابی سلامت به جز درک در جستجوی اطلاعات رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین بین درآمد با همه مؤلفه­های رفتار اطلاع­یابی سلامت به جز دریافت فعالانه اطلاعات و درک در جستجوی اطلاعات و استرس رابطه مستقیم وجود دارد. نکته دیگر این است که سن با همه مؤلفه­های رفتار اطلاع­یابی سلامت به جز تأثیر اطلاعات از دیدگاه بیمار، درک در جستجوی اطلاعات و استرس رابطه معکوس دارد.

وی در پایان تصریح کرد: با بررسی عوامل تأثیرگذار بر رفتار جستجوی اطلاعات سلامت بیماران می‌توان اطلاعات مورد نیاز آنان را با صرف کم‌ترین زمان به آنان منتقل کرد. در انتقال اطلاعات سلامت به مردان باید از روش غیرفعالانه استفاده کرد. همچنین با توجه به یافته­ های این پژوهش، لازم است وقت و انرژی بیش‌تری را صرف انتقال اطلاعات سلامت به بیماران دیابتی مسن، دارای سطح تحصیلات پایین و خانواده‌های کم درآمد کرد.

امیر ریسمانباف، دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش­شناسی دانشگاه فردوسی مشهد مقالۀ خود را با عنوان «تحلیل مفهومی روند الگوهای رفتار اطلاع­یابی کاربران؛ از اطلاع­محوری تا دانش­محوری» ارائه کرد.

روند کلی مطالعات در رفتار اطلاع ­یابی کاربران، حکایت از سیر الگوها از اطلاع­مداری به دانش­مداری است

وی گفت: هدف من از انجام پژوهش، تحلیلی از روند تکوینی الگوهای رفتار اطلاع­یابی با تأکید بر مفهوم دانش است. این پژوهش، با روش تحلیل مفهومی انجام شده است و در آن، مولفه­ها و انگاره­های نظری مرتبط با گزیده­ای از الگوهای اطلاع­یابی را در بستری تاریخی، تحلیل مفهومی کردم. در این مقاله، هفت شاخص ممیزه در تحلیل روند الگوها شناسایی شد که عبارتند از: «تکوین از مدل­های بازیابی اطلاعات به مدل­های اطلاع­یابی»، «تکوین از رویکرد سیستم­گرا به رویکرد کاربرمدار»، «تکوین از مدل­های مجزا و محدود به مدل­های یکپارچه»، «تکوین از کاهش­گرایی به مدل­های بافتاری»، «تکوین از مدل­های ساده به مدل­های پیچیده»، «تکوین از اطلاع­محوری به دانش­محوری» و «تکوین مفهومی از نیاز اطلاعاتی به نیاز دانشی».


وی در پایان افزود: روند کلی مطالعات در این حوزه، حکایت از سیر الگوها از اطلاع­مداری به دانش­مداری است.


«کاربرد گوشی­های هوشمند و زیرساخت­های لازم در خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع­رسانی» عنوان پژوهش دیگری بود که توسط دکتر مریم ناخدا، استادیار دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران و آرزو ترکمان، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران در این همایش پذیرفته شده بود.


ترکمان گفت: پژوهش ما به تعیین کاربرد گوشی­های هوشمند و زیرساخت­های لازم برای پیاده سازی این فناوری در خدمات کتابخانه­­ها و مراکز اطلاع­رسانی می پردازد.

وی در ادامه به ارائه تعریف و تاریخچه ای از گوشیهای هوشمند پرداخت و پیشینه­هایی از داخل و خارج کشور، درخصوص کاربرد این فناوری در بخش­های مختلف کتابخانه ارائه کرد و در نهایت به زیرساخت­های لازم برای به پیاده سازی آن در خدمات کتابخانه و مراکز اطلاع­رسانی اشار نمود.


گوشیهای هوشمند می­تواند دارای کاربرد بالقوه ای در بخش­های مختلف کتابخانه باشد

وی افزود: در این پژوهش، ما به مقالات فارسی از سال 1393-1389 و لاتین بین سال­های 2013-2009 بررسی کردیم. موارد بررسی شده حاکی از این نکات می باشد که با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات افراد خواهان ارائه خدمات به صورت هرچه آسان­تر و راحت­تر می باشند و عامل بسیار مهمی که امروزه مورد توجه قرار گرفته است، برقراری ارتباط از راه دور با استفاده از فناوری­ گوشی­های همراه است، که افراد توانسته اند تعامل بسیار خوبی در دسترسی به اطلاعات با وجود این فناوری بدست آورند. همچنین کتابخانه­ها معتقدند که این فناوری، باعث تعامل و بهره وری عمیق میان انسان و اطلاعات می شود. همچنین کاربرد این فناوری در بخشهای مختلف کتابخانه ها مورد بررسی قرار گرفته و زیرساخت­های به کارگیری این خدمات از دو بعد فنی و اقتصادی بررسی شده است.


وی در پایان گفت: این فناوری می­تواند دارای کاربرد بالقوه ای در بخش­های مختلف کتابخانه همچون، بخش مرجع، مجموعه سازی، امانت، آموزش، تمهیدات ایمنی، امکان جستجوی فهرست منابع، و عامل مکان یابی کتابخانه باشد. ارائه این فناوری در این بخش­ها، می­تواند دسترسی هر چه سریع­تر وراحت­تر کاربران به خدمات را حاصل کند. با توجه به اینکه وجود این فناوری باید متناسب با زیرساخت­های آن انجام بگیرد، بنابراین این زیرساخت­ها از دو بعد اقتصادی و فنی مورد بررسی قرار گرفته­اند، و عوامل شناسایی شده از این قرار می­باشند: که در بعد زیر ساخت فنی، طراحی وب و یا طراحی نرم افزار و در بعد اقتصادی عامل برنامه نویسی و هزینه پیاده سازی این خدمات بر روی گوشی­های هوشمند مدنظر می باشد.


سپس دکتر لیلا خلیلی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان درباره « تعامل انسان و اطلاعات در زندگی روزمره » سخن گفت.


اطلاعات در گذر زمان به شکل های جامد، مایع و گاز نمود یافته است

دکتر خلیلی اظهار داشت: انسان در زندگی روزمره پیوسته در موقعیت تصمیم گیری های ساده و یا مهم قرار می گیرد، لذا برای اتخاذ بهترین تصمیم ناگزیر از تعامل با اطلاعات است. مطالعات تعامل انسان و اطلاعات در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی غالبا به موضوعاتی چون رفتار اطلاعاتی، روشهای جستجوی اطلاعات، نظام های اطلاعاتی در میان کاربران علمی و حرفه ای پرداخته است و مطالعات محدودی در خصوص رفتار اطلاعاتی در زندگی روزمره انجام شده است.


وی افزود: هدف من از این پژوهش، مطالعه تعامل انسان و اطلاعات در زندگی روزمره همراه با ارائه مثال هایی ساده در این خصوص است. در این مطالعه از روش مروری و کتابخانه ای استفاده شده است.


وی در پایان گفت: یافته های تحقیق نشان داد که اطلاعات در گذر زمان به شکل های جامد، مایع و گاز نمود یافته است. انسان با کمک حواس خود با اطلاعات پیرامون خود تعامل می نماید. اطلاعات در بافت های متفاوت کاربردها و معانی مختلفی دارد. افرادی که فعالیت اصلی آنها تولید و عرضه اطلاعات است، تعامل بیشتری با اطلاعات دارند. رفتار اطلاعاتی انسان بخشی از مطالعات تعامل انسان و اطلاعات است که در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی مورد مطالعه قرار می گیرد. فناوری به عنوان یک واسطه در تعامل انسان و اطلاعات بکار برده می شود.

پژوهش «بررسی میزان مشارکت کتابداران ایرانی در واسپارگاه E-LIS» توسط دکتر امیررضا اصنافی، استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی و مریم پاکدامن نائینی، کتابدار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه پیام نور مشهد به دلیل عدم حضور پژوهشگر ارائه نشد.

در اختتامیه همایش نیز از دکتر عبدالحسین فرج پهلو، سخنران کلیدی همایش و اعضای کمیته اجرایی آن شامل: دکتر یزدان منصوریان، دکتر مرجان کیان، ایوب بهنام، علی عظیمی، مریم امامی، دلنشین دانایی مقدم، وحیده زینالی، سارا بهی مهر، معصومه نیک‌نیا، فاطمه نویدی، مهرناز الله بخش، رحمان معرفت، سیامک محبوب، رامین نادری، امیر وفائیان و محمود سنگری با اعطای هدایایی قدردانی شد.

این همایش که از ساعت 9 صبح روز چهارشنبه 7 آبان 93 آغاز شده بود با بازدید حاضران از پوسترها در ساعت 17 پایان یافت.












منبع خبر: خبرگزاری لیزنا